Esnaf Kredilerini Masaya Yatırdık
Esnaf kredileri ile ilgili toplantımızı gerçekleştirdik.
Dünya Esnaf ve Sanatkarlar Derneği'mizin İçişleri Bakanlığı Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü işbirliği ile gerçekleştirdiği "Sorun Varsa Çözüm Var Türkiye'nin Esnaf ve Sanatkarı Var" isimli projesi kapsamında ikinci toplantımızı gerçekleştirdik.
“Pandemi Döneminde Esnaf Kredileri Sorunları” Toplantısı 7 Mart 2021 Pazar günü saat 14.00'da online olarak zoom programı üzerinden gerçekleştirildi. Dünya Esnaf ve Sanatkarlar Derneği -Ahi Enstitüsü Başkanı gazeteci-yazar Fehmi Çalmuk’un yönettiği toplantıya: Türkiye Değişim Partisi Genel Başkan Yardımcısı Erol Korkut, Ekonomi Muhabirleri Derneği Başkanı Turgay Türker, Muş Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Başkanı Orhan Demirtürkoğlu,Ankara Kahveciler Esnaf Odası Başkanı İsa Güven, Ankara Servis Aracı İşletmecileri Esnaf Odası ve Ankara Servis Işletmecileri Esnaf Kredi Kefalet Kooperatif Başkanı Tuncay Elmadağlı.esnafhabertv.com editörü Mustafa Talha Cabadak katıldı.
Dernek Başkanımız Fehmi Çalmuk, esnaf kredilerinin pandemi sürecinde hayati önem taşıdığını belirtirken, Ticaret Bakanlığı başta olmak üzere Hazine ve Maliye Bakanlığı yönetiminde esnaf ve sanatkar kuruluşlarının "Esnaf Kredileri" başlığında acil toplantı yapılması çağrısında bulundu.
Korkut: Esnaf Bakanlığı Her Sorunu Çözer
Türkiye Değişim Partisi Genel Başkan Yardımcısı Erol Korkut, “Esnaf Bakanlığı bir çok sorunun çözümüdür” dedi. Esnaf ve sanatkarlara yönelik sicil affının acil çıkarılmasını isteyen Korkut, bu sorunun esnaf ve sanatkarların krediye ulaşmasına engel teşkil ettiğini belirtti.
Korkut konuşmasına şöyle devam etti.
“Türk siyasi hayatında ilk defa bir siyasi parti genel başkan yardımcılığını Esnaf ve Sanatkarlarımıza ış bulunmaktadır. Bu nedenle sayın genel başkan Mustafa Sarıgül beyefendiye teşekkür ederim.
Nazik davetlerinden dolayı Dünya Esnaf ve Sanatkarlar Derneği’ne de teşekkür ediyorum. Bilindiği üzere bütün dünyada olduğu gibi Türkiye'de de pandemi tedbirleri nedeniyle esnaf ve sanatkarımız zor durumda.Mücbir sebepten dolayı dükkanını açamayan Esnaf Sanatkarlarımız var.
Esnaf Sanatkarlarımız mücbir sebepten dolayı dükkanını açamamak da ve aldığı kredileri dahi ödeyemez duruma gelmektedir. Tedbirlerin kısıtlamanın hafifletilmesi ile bazı illerimizde esnaf ve sanatkarımız yeniden dükkanlarını açmaya başladı. Elbette ki kurallara uyarak mesafe temizlik ve hijyen kurallarına uyarak ekmek parasını alın teriyle kazanmanın yolunda…
Türkiye'miz neredeyse 100 yıl aradan sonra yeniden bir salgın tehlikesi ile karşı karşıya oldu. Son yıllarda yaşanan ekonomik dengesizlik pandemi nedeniyle esnaf ve sanatkarımızı olumsuz etkiledi. Türk ekonomisinin bacasız istihdam üreten emek üreten esnaf ve sanatkarımız Bu süreçten sağlıklı ve yara almadan kurtulabilmesi için en önemli yardım eli krediler olarak görülmektedir.
Elbette ki krediler devletin sübvansesiyle oluşacak esnaf ve sanatkarın yararına olacaktır Bilindiği gibi esnaf ve sanatkarımız Halkbank'ın sunduğu krediyi Esnaf ve Sanatkarlar Kredi kefalet Kooperatifleri eliyle almaktadır.
Diğer bir taraftan bu kredilere başvurarak yeni bir imkan oluşturma ihtimali de vardır. Ancak görünen o ki esnaf sicilinde ertelenen ve halen yapılmayan sicil affı esnafımızın krediye ulaşmasındaki en büyük engeldir.
Ben Türkiye Değişim Partisi bu engelin acilen kaldırılmasını talep ediyorum. Ekonomi hayatımızda batım olmayan neredeyse TEK kredi esnaf ve sanatkara verilen kredileridir. Bu nedenle bankalar esnaf kredisini vermekte adeta birbirleri ile yarışmaktadır. Aylık ve yıllık faiz oranlarının giderek yükselmesi bu krediye ulaşmada esnaf ve sanatkarımıza büyük engel teşkil etmektedir. En azından mevcut kredi ödemelerinin bir yıl ertelenmesi kredisi gelmiş esnaf ve sanatkarın borçlarının yapılandırılması artık zaruret arz etmektedir hükümet şunu çok iyi bilmektedir ki; esnaf ve sanatkarın kredilerini yeniden düzenleme yoluna giderseniz inanıyorum ki ekonominin itici motoru esnaf ve sanatkarımız olacaktır.
Bu arada şunu da iyi belirtmemiz lazım: Örneğin parakende kanunu ile ilgili yeni bir yasal düzenleme yapılmaktadır. Sanki esnaf ve sanatkara bir imkan oluşturuluyor gibi algı yönetimi yapılıyor. Bu kanun değişikliğinde görülmesi gereken bazı noktalar var Örneğin tütün mamülleri büyük marketler veya zincir marketten satamayacak. Bir bakkalın veya tütün mamülü satan bir büfenin bir karton sigaradan elde ettiği kar 4 liradır Yanlış duymadınız 4 lira…Bu esnaf ve sanatkarın hangi yarasına merhem olacaktır. Eğer bu kanunu TBMM’de yasalaştırmadan önce yeni baştan değerlendirme imkanı olursa ve olmalıdır da o zaman zincir marketlerin mahallelere, sokaklara, caddelere kadar uzanmasına bir sınırlama getirilmesi gerekmektedir. Bu sınırlama zincir marketlerin bir yıl bir semtte belirli sayıda olması ana arterlerde olmasını mecbur kılmak zorundayız. Eğer Mahalle bakkalının mahalle manavının kasabının kuruyemişçisinin züccaciye mağazasının tuhafiyenin kırtasiyenin yerine geçecek bir zincir market yaygınlığı Türk esnaf ve sanatkarına yapılacak en büyük kötülüktür.”
Türker: Mahallede Bir Esnaf Varsa Mahalle Yaşar
Esnaf kredi faizlerinin silinmesi çağrısında bulunan Ekonomi Muhabirleri Derneği Başkanı Turgay Türker ise toplantıda şöyle konuştu:
“Bir yıldır tecrit edilmiş esnafı kredilendirerek aslında yüküne yük katıyoruz. Devletin burada yapacağı şey kredi faizlerinin silinmesi. Ana paradan da sübvanse etmesi lazım. İnsanlar küçük esnafa gitmiyor, büyük marketlere zincir marketlere gidiyor. Ekonomik olarak dar boğaza gireceğimiz günler bizi bekliyor. Bakın yeni İstanbul havalimanında milyonca avroluk borçlar bile ertelendi. Esnaf örgütlerinin seslerinin daha gür çıkması lazım. Bakın uzmanlara 2023 yılına kadar pandemi sürecinin devam edeceği belirtildi. Kredileri alıyor ancak ödeyemiyor. Kirasını da, çalışanlarının maaşlarını da ödeyemiyor. Kredi ötelemesinin yapılması gerekiyor. Mahallede bir esnaf varsa Mahalle yaşar.”
Demirtürkoğlu: Esnaf Para Kazanamıyor, Krediyi Nasıl Ödeyecek/
“Bizi tek zor durumda bırakacak olan pandemi döneminde esnaf ve sanatkarımız para kazanamıyor. ‘Bu taksitleri nasıl ödeyecek?’ bunu düşünüyorum” diyen Muş Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Başkanı Orhan Demirtürkoğlu ise konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Bilindiği gibi Muş ilimiz ekonomik olarak 81 il içinde ekonomik girdileri bakımından en son gelen illerden biridir. Pandemi dönemi daha fazla etkiledi. Biz de bu dönemden az hasarla nasıl çıkabiliriz. Bunu hesap etmeye çalışıyoruz. Biz bütün esnafa çare bulmak durumundayız. Çırakların bile maaşını ödemekte zorluk çekiyoruz. Kredi vermede bir zorluğumuz yok. Esnafımız geldiği zaman kredisini verebiliyoruz. Ödemeye geldiği zaman ödemede büyük güçlükler hasıl alıyor. Özellikle bizim yöremizde Ödemede güçlükler çekiyoruz. Kredi verirken bazı rehinler ipotekler alıyoruz. Elbette hiç birimiz arzu etmez istemez ancak icra yoluyla tahsil edebiliyoruz. Yalnız ipotek aldığımız işyeri olsun bina olsun bunları satmakta çok zorluk çekiyoruz. Bir türlü ipotekli gayri menkulleri satıp paraya çeviremiyoruz. Kefil aldığınız zaman diyor ki “filanca ilde kefil almıyoruz” diyorlar. Ben kefil almasam ipotek ile kredi versem ipoteği nakde çeviremiyorum. Belli bir yüzdeyi geçtikten sonra belki kredi veremeyeceğiz. İnanın son bir yıldır çok kötü durumdayız. Esnaf ve sanatkarlarımıza finans konusunda önünü açan çağ atlatan sayın Genel başkanımıza teşekkür ediyorum.”
Güven: 6 Sektör İçin Ya Hibe, Ya Yardım Kampanyası
Ankara Kahveciler Esnaf Odası Başkanı İsa Güven, “esnaf ve sanatkarlar kredilerini ödeyemediği için sicili bozuluyor bu yüzden de emekli olamıyor. Emekli olma hakkının verilmesi gerekiyor” dedi. Güven, hükümete “Bize kredi vermesinler. Acil tarafından bütçe hazırlanarak hibe vermelidir Bunu yapamıyorlarsa bir kampanya başlatsınlar. Artık bıçak kemiğe dayandı. Esnafın psikolojisi bozuldu” diye seslendi.
Sözlerine kredi ve kefalet kooperatiflerinin durumuyla ilgili tespitler yaparak başlayan İsa Güven “Sözlerimin başında TESKOMB Başkanı Abdülkadir Akgül beye çok teşekkür ederim. Yıllardır esnaf ve sanatkarın her yerde sesi oldu. İki dönem parlamentoda bizi temsil etti. Sayın cumhurbaşkanımıza da burada çok teşekkür ediyorum 2003 yılında geldiği zaman 900 tane esnaf kooperatifi kapalıydı. Onları açtı, Bunlar bi banka görevi yaptı. Esnaf sanatkarları kucakladı Abdülkadir Akgül’e çok teşekkür ediyorum… İyi bir genel başkan, esnaf dostu, esnafın içinde…Kooperatifler altın yılını yaşıyor. Ama Abdulkadir başkanın sayesinde yaşıyor Allah bin kere razı olsun. Kooperatifler bize can suyu oluyor. Ancak yüzde 4 aldığımız krediler yüzde 8.5’e çıktı. Esnaf bu krediyi ödeyemedi. Kooperatiflerde zor duruma düşebilir.” dedi.
Güven konuşmasına şöyle devam etti:
“Zaten kahveciler esnafı bir yardım bile alamadı. Pandeminin ne zaman biteceğini Allah Bilir. Gerçekten uykularımız kaçıyor. Zaten bir senede hangi şartlarla neler geçirdiğimizi bir ben bilirim. Bir de Cenab-ı Allah bilir. Bir de beni yakından takip eden esnaf ve sanatkar temsilcileri ve üyelerimiz bilir. Gerçekten esnaf kredi ödeyemiyor oldu. Hiçbir şekilde doğru dürüst yardım bile alamadık. Artık esnafa kredi vermek çok zor… Daha zor şartlarda gelecek. Allah göstermesin. Ama gerçekten zor durumdayız. Bilim kurulu meslek odalarının görüşlerini almıyor. Benim 12 aydır görüşümü almadı. Ancak bizi ilgilendiren tavsiye kararlarını aldı.
Herkes elini taşın altına koyacak. Başkan da federasyon Başkanı da TESK’de, TESKOMB’da koyacak. Gerçekten bize destek versinler. Hibe desteği versinler. Kahveciler, servisçi esnafı, eğlence sektörü, düğün salonları işletmecileri gibi sektörlere destek olması gerekir.”
Elmadağlı: Asıl Sıkıntı Temmuz’da Başlayacak
Ankara Servis Aracı İşletmecileri Esnaf Odası ve Ankara Servis Işletmecileri Esnaf Kredi Kefalet Kooperatif Başkanı Tuncay Elmadağlı “Okullar açılmaz ise verilecek kredinin anlamı yok. Yine ödeyemeyeceğiz. Okullar açıldıktan sonra bir kredi verilmesini istiyoruz. Okullar açılmadığı zaman asıl patlamalar gerçek sıkıntı Temmuz ayında yaşanacak” dedi.
Elmadağlı, servisçi esnafının durumunu şu sözlerle anlattı:
Bugün itibariyle de bir yılımız dolmasına üç günümüz kaldı. Burada özellikle taraflar olarak baktığımızda biz genelde araçlarımızı sürekli yeniliyoruz. Kamu ihalelerindeki gibi en az iki yaş şartlar aranıyor. Bundan dolayı da sürekli borç ödüyoruz. 60 ay çektiğimiz krediler daha vadesi günü gelmeden üzerine bir de pandemi dönemi girdi. 2020 yılında Mart, Nisan, Mayıs ,Haziran aylarında erteleme, Temmuz, Ağustos, Eylül aylarında ötelemeler yapıldı. Geçen Ekim ayında yeniden ödemeye başlandı. Ocak ayında tekrar kredilerin ertenlemesi gündeme geldi.
Biz Yaklaşık Ankara'da 7315 araçla hizmet vermekteyiz. Bunların yaklaşık 6000 tanesi okul servis taşımacılığı yapıyor. Okulların açılmasının bize bir faydası olmadı. Şöyle 2 gün gidiyor okula çocuklar. Ya velimiz götürüyor. Mecburiyeti yok. Kimi bilgisayardan izliyor. 50 araçlık okulumuzda 7 araba, büyük bir kolejimizde 350 araç varken 60 araba çıkmış. Yüzde 10 aracımız bile çalışmıyor.
Temmuz ayına geldiğimizde bir çok esnafımız kredisini ödeyemeyecek. Borcu borçla kapatmış oldunuz. Bu işlemler günümüzü kurtardı. Altı ayımızı kurtardı. Ancak sorunlar katmerleşerek büyüyecek. Kredilerde bir erteleme bir de öteleme denilen bir sistem var. Erteleme sisteminde farklı, öteleme sisteminde farklı olacak.
Öteleme sistemiyle gittiğimizde kişinin 12 taksidi kalmış ise Temmuzdan sonra devam edecekti. Ama ertelemede kişinin 2 taksidi varsa, Temmuz’da altı aylık taksitte 12 taksidini ödeyecek. Bu nemli bir ayrıntı. Altı aylık krediyi ödeyemiyoruz kalan altı taksidi üzerine gelecek. 5 Bin lira 10 bin lira olarak ödeyecek. Asıl sorun Temmuz ayında başlayacak.
Sorun üst üste geliyor. Birebir sıkıntı yaşayan esnafımıza hibe desteği verilmesi. Bunlar olmaz ise uzun vadeli bir şekilde faizsiz bir şekilde kredi verilmesi gerekir.
Toplantıda www.esnafhabertv.com editörü Mustafa Talha Cabadak yaptıkları yurt gezilerinde esnaf ve sanatkarların görüşlerini “Biz önce Konya, Yozgat şimdi de Çorum’dayız. Bu süreçte TESKOMB’un muhteşem ötesi bir destek olduğunu söylüyor. Abdülkadir Akgül’e çok teşekkür ediyorlar. Esnaf ve sanatkarlar kredi ertelemesi istiyorlar. Ancak faizsiz olmasını istiyorlar. Hükümetten bu konuda adım atılmasını istiyorlar” diye anlattı.
