Tarihi sorumluluğumuzun bilincinde olarak herkesin laf ürettiği, şikayet ettiği hiç bir bilimsel, veri analizine dayanmayan bol keseden attığı bir dönemde Türkiye'nin önüne bir çalışma koyduk. Çalışmanın adı “Salgın Döneminde Esnaf Olmak/Bir Ayakta Kalma Mücadelesi”
www.esnafhabertv.com’un katkılarıyla uluslarası çalışmalarıyla tanınan Design Research Araştırma şirketine yaptırdığmız araştırmanın amacı "Araştırmanın amacı, salgın döneminde küçük esnafın maddi ve manevi anlamda ne tip zorluklar yaşadığına ve nelere ihtiyaç duyduğuna ışık tutmaktı. 2021 yılının Nisan ayında İstanbul başta olmak üzere 12 bölgede toplam 305 küçük esnafa online anket (CAWI) tekniği ile yapıldı. Araştırma 1-9 kişi çalıştıran işyeri sahibi olan esnaf ve sanatkarlara uygulanırken NACE kodları baz alındı. Araştırmayı bir sarraf titizliği ele gerçekleştiren Design Research Araştırma şirketine, Nilüfer Birdal Kaya ve Selen Can Hanımefendilere teşekkür ederim.
Araştırmayı şu ifadeler ile takdim ettik:
Tam bir yıldır ülkemizin mücadele ettiği korona virüs salgını sağlık boyutu dışında, başta ekonomi olmak üzere, sosyal etkileri, toplumsal yaşamdaki olumsuzlukları ile de kendini göstermeye devam ediyor.
Korona virüs salgını hem maddi hem de manevi olarak bir çok kesimi derinden etkiledi. Bu kesimlerin en önemlilerinden biri de şüphesiz ki esnaflar. Esnafın ayağının altındaki zemin buzlu, kaygan bir zemin adeta. Düşmeden ilerlemeye çalışıyorlar. Kimi zaman tökezliyor, kimi zaman düşüyor, ama mücadeleyi bırakmıyorlar. Kısıtlamaların azaltılıp, arttırılması ile inişli-çıkışlı bir süreç yaşanıyor.
Küçük esnaf salgın öncesinde de büyük işletmelere karşı ayakta kalma mücadelesi verirken, bu savaşa bir de korona virüsün etkileri ile mücadele dahil oldu. Salgınla birlikte artan ekonomik zorlukların, mecburi olarak yapılan kısıtlamaların da etkisi ile esnafın sorunları daha da şiddetlendi. Bir anlamda esnaf virüsle savaş haline girdi.
Araştırma sonuçları çok net bir şekilde gösteriyor ki esnaf gelecekten endişeli, yaşananlardan daralmış ve bitkin halde. Fırtınada gemisini terk etmeyen kaptan misali mücadele ediyor ama gemisi batacak diye kaygılı, karamsar ve tükenmiş durumda hissediyor. Üzerlerindeki ekonomik baskı, bir yanda ailelerine ve personellerine olan sorumlulukları, işlerindeki yavaşlama – gelir kaybı, esnafın kaçınılmaz olarak psikolojisini bozmuş durumda. Olumlu duygularda bile sabır, kabullenme ve dirayet öne çıkıyor ki bu da tevekkül duygusunun hakim olduğunu işaret ediyor.
Esnaftan mesleklerini kendi cümleleri ile tanımlamaları istendiğinde de bu duygular açıkça ortaya çıkıyor. Mahallenin abisi, ablası olarak kendini mahalleden biri, ülkenin kalbi, dar günde yanında olan, alın teri döken, katma değer katan ve ailesini çok çalışarak geçindiren olarak tanımlayan esnaf artık oldukça mutsuz. Durumun vahametini en iyi anlatan iki cümle ise dikkate değer nitelikte; «Esnaf olmak şu anda ölmek demek!», «Yel değirmenlerine karşı savaş vermek demek!». Esnaf kendini ezilen, ümidi yitirilen, ama gene de ayakta durmaya çalışan bir kesim olarak tanımlıyor.
Esnaf; devletten, yerel yönetimlerden, sivil toplum kuruluşlarından daha somut destekler bekliyor. Böylesi olumsuz bir resim çizilen bir ortamda elbette yapılacak şeyler var. Esnafın ayakta kalabilmesi ve hayat mücadelesine destek olunması için başta devlet kurumları ve meslek odaları olmak üzere vatandaşlara da iş düşüyor. Ekonomik olarak vergi affı, sigorta primlerinde & kredi borçlarında kolaylıklar sağlamak, hibe desteği gibi ekonomik destek paketleri önemli olduğu gibi vatandaşın da mahallelerindeki küçük esnafı desteklemek amacı ile alışverişlerini, ihtiyaçlarını bu kesimden karşılayarak katkı sağlamaları oldukça değerli olacaktır.
Anlamlı bir Franz Kafka sözü ile bitirelim yazımızı ve keyifli okumalar dileyelim.
‘Paltom bile ağır gelirken, nasıl taşırım koskoca dünyayı sırtımda ?’
