Fehmi Çalmuk

Afet Sonrası Esnaf ve Sanatkarların Kalkınmaya Katkısı:

Afetler, toplumları sadece fiziksel anlamda değil, sosyal ve ekonomik açıdan da ciddi şekilde etkiler. Depremler gibi büyük felaketler, özellikle küçük işletmeler, esnaf ve sanatkarlar için yıkıcı sonuçlar doğurur. Bu bağlamda, Dünya Esnaf ve Sanatkarlar Derneği tarafından düzenlenen afet zirvesi, afet sonrası toparlanmanın önemini vurgulayarak, esnafın bu süreçte karşılaştığı zorlukları ve çözüm önerilerini gündeme getirmiştir.

Zirvede yapılan değerlendirmeler, afet sonrası yapılan eksik müdahaleleri ve yaşanan koordinasyon sorunlarını gözler önüne sererken, bu problemlerin aşılması için çözüm önerileri sunmuştur. İşte afet sonrası esnafın karşılaştığı zaaflar ve bunların toplumsal dayanışma ve kalkınma üzerindeki etkileri:

Zaaf Analizi: Deprem Sonrası Yapılamayanlar ve Koordinasyonsuzluk

1. Yapılamayanlar: Hızlı Müdahale ve Yeniden Yapılanma

Afet sonrası esnafın en büyük ihtiyacı, iş yerlerini hızla açabilmek ve ekonomik faaliyetlerine devam edebilmektir. Ancak, birçok esnaf deprem sonrası bu fırsattan faydalanamamıştır. İşletmelerin yıkılması, dükkanların zarar görmesi ve sermaye kaybı gibi zorluklarla karşılaşan esnaf, yeniden yapılanma sürecine geçişte ciddi engellerle karşılaşmıştır. Yeniden yapılanma için gereken finansal desteklerin sağlanamaması, esnafın toparlanmasının önünde büyük bir engel oluşturmuştur.

2. Koordinasyonsuzluk: Yardımların Ulaşmaması ve Birleşik Çabaların Eksikliği

Afet sonrası yardım ve desteklerin koordinasyonsuz bir şekilde yürütülmesi, esnafın ihtiyaç duyduğu yardımların doğru kişilere ulaşamamasına neden olmuştur. Yerel yönetimler ve devlet kurumları arasındaki etkili iletişimsizlik, yardım süreçlerini sekteye uğratmıştır. Yardımlar, karmaşık başvuru süreçleri ve bürokratik engeller nedeniyle birçok esnafa zamanında ulaşamamıştır. Bu durum, esnafın toparlanmasını engelleyen bir başka önemli zaaftır.

3. Bürokratik Engeller ve Yetersiz Destek Politikaları

Afet sonrası esnafın hızlı bir şekilde toparlanabilmesi için bürokratik engellerin ortadan kaldırılması gerekmektedir. Ancak devletin sunduğu yardımlar çoğu zaman karmaşık başvuru prosedürleri ve uzun onay süreçleriyle gecikmiştir. Bu durum, afet sonrası ekonomik toparlanma sürecini zorlaştırmış ve esnafın yeniden faaliyete geçmesini engellemiştir.

4. Yetersiz Eğitim ve Bilinçlenme: Afet ve İş Sürekliliği

Afet sonrası esnafın işlerini sürdürebilmesi için sadece maddi yardımlar yeterli değildir. Aynı zamanda afet sonrası iş sürekliliği, kriz yönetimi ve finansal destek başvuruları gibi konularda eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları gereklidir. Ancak, afet sonrası bu konuda yapılan eğitimler genellikle sınırlı kalmış ve esnafın bu süreçleri etkili bir şekilde yönetmesi engellenmiştir.

Çözüm Önerileri: Esnafın Toparlanabilmesi İçin Güçlü Bir İşbirliği

Afet sonrası yaşanan zaafların giderilmesi ve gelecekte benzer durumlarla karşılaşıldığında daha hızlı ve etkin müdahaleler yapılabilmesi için bazı çözüm önerileri geliştirilmiştir:

1. Afet Sonrası Acil Müdahale Planlarının Oluşturulması

Esnafın hızlı bir şekilde toparlanabilmesi için acil müdahale planları gereklidir. Bu planlar, sadece maddi yardımlar değil, aynı zamanda iş gücü, malzeme temini ve psikolojik destek gibi birçok boyutu kapsamalıdır. Yerel yönetimler ve ilgili bakanlıklar arasında güçlü bir koordinasyon mekanizması kurularak, afet sonrası yardım süreçlerinde hız ve etkinlik ön plana çıkmalıdır.

2. Esnaf İçin Eğitim Programları ve Bilinçlendirme Çalışmaları

Afet sonrası işlerin hızla eski haline getirilmesi için esnafa yönelik eğitimler artırılmalıdır. Afet sonrası iş sürekliliği, kriz yönetimi ve finansal başvuru süreçleri konusunda esnafların bilinçlendirilmesi ve eğitilmesi gereklidir. Bu eğitimler, dijital platformlar üzerinden de sunulabilir, böylece her esnafın kolayca erişebilmesi sağlanabilir.

3. Finansal Destek Mekanizmalarının Güçlendirilmesi

Afet sonrası yeniden yapılanma süreci, esnafın finansal anlamda toparlanabilmesi ile doğrudan ilişkilidir. Devletin sunduğu kredi destekleri hızlandırılmalı, başvuru süreçleri basitleştirilmeli ve finansal destekler esnafın zararına orantılı olarak yeniden belirlenmelidir. Ayrıca, afet sonrası düşük faizli, uzun vadeli krediler ve hibe programları gibi destekler artırılmalıdır.

4. Koordinasyon ve Bilgi Paylaşımının Artırılması

Afet sırasında ve sonrasında kurumlar arası etkili bir bilgi paylaşımı ve koordinasyon sağlanmalıdır. Kriz anlarında dijital platformlar kullanılarak yerel yönetimler, ticaret odaları ve esnaf birlikleri arasında hızlı ve doğru bir şekilde bilgi akışı sağlanabilir.

5. Esnafın Dayanıklılığını Artırmak İçin Sosyal Güvenlik ve Sigorta Sistemlerinin Güçlendirilmesi

Esnafın, doğal afetlere karşı daha dayanıklı olabilmesi için sosyal güvenlik ve sigorta sistemleri güçlendirilmelidir. Deprem ve diğer afetlerde, işletmelerin sigortalanması için uygun şartlar sağlanmalı ve sigorta primleri düşük seviyelerde tutulmalıdır.

Sonuç: Toplumsal Dayanışma İçin Yeni Bir Perspektif

Afet sonrası yaşanan zorluklar, sadece bir felaketin izlerini silmekle kalmamalı, aynı zamanda toplumsal dayanışmayı ve kalkınmayı yeniden inşa etmek için bir fırsata dönüştürülmelidir. Esnaf ve sanatkarlar, her kriz döneminde toplumun omurgasını oluşturan önemli aktörlerdir. Bu nedenle, onların sorunlarına çözüm üretmek, hem toplumsal dayanışmanın hem de ekonomik kalkınmanın sağlıklı bir şekilde ilerlemesine yardımcı olacaktır.